Tiền tệ dự trữ là gì?

Một đồng tiền dự trữ là một số lượng lớn tiền tệ được các ngân hàng trung ương và các tổ chức tài chính lớn trên khắp thế giới dự trữ sẵn để chuẩn bị đầu tư, giao dịch, thanh toán nợ quốc tế hoặc dùng để điều tiết nội tệ của họ. Những hàng hóa phổ biến trên toàn thế giới như vàng và dầu, được định giá bằng đồng tiền dự trữ, khiến các quốc gia khác phải giữ đồng tiền dự trữ để thanh toán cho những hàng hóa này.

[B]Lịch sử của Tiền tệ dự trữ[/B]

Năm 1944, sau hiệp định Bretten Woods thì khái niệm “tiền tệ dự trữ” được ra đời và đồng đô la Mỹ đã trở thành đồng tiền dự trữ chính thức được các quốc gia khác sử dụng.

Chính vì vậy, tới tận ngày nay các quốc gia nước ngoài luôn giám sát và theo dõi chặt chẽ chính sách tiền tệ của Hoa Kỳ để đảm bảo rằng giá trị của đồng đô la không biến động quá nhiều, nếu biến động quá nhiều sẽ ảnh hưởng tới dự trữ của nước họ và thậm chí lạm phát tăng cao.

[B]Trở thành Tiền tệ dự trữ thì được gì?[/B]

Vị trí ngoại tệ dự trữ trên trường quốc tế có mặt trái là khiến các nước khác chi phối số cầu nội địa và gây khó cho chính sách kinh tế bên trong (cụ thể là Mỹ).

Hãy lùi thời gian lại và nói tới hoàn cảnh Nhật Bản khi đồng Yen vọt lên giá vì biến động sau vụ Anh Quốc quyết định ra khỏi Liên Minh Châu Âu. Biến cố này gây bất lợi cho kinh tế Nhật vì Yên được “chiếu cố” như một ngoại tệ mạnh.

Và năm 2011, Trung Quốc ào ạt mua đồng Yen mục đích là để hạ thấp vị trí của ngoại tệ phổ biến là USD, thì Nhật ngay lập tức phản đối dữ dội và ráo riết mua đô la để trung hòa lại việc Trung Quốc mua Yen. Tức là nhường lại cho Mỹ cái ưu thế Đồng tiền tệ dự trữ của thế giới.

Hoa Kỳ là quốc gia duy nhất có khả năng tiếp nhận tư bản nước ngoài ào ạt đổ vào hay rút ra, tức là chịu nổi gánh nặng và trách nhiệm của đồng USD là ngoại tệ phổ biến nhất.

[B]Tiếp tục niềm tin vào đô la Mỹ[/B]

Đồng đô la Mỹ vẫn là đồng tiền dự trữ của thế giới, các nước đã có “thói quen” tích lũy quá nhiều tiền đô la và USD vẫn là hình thức trao đổi ổn định và thanh khoản nhất. Được hỗ trợ bởi 1 quốc gia mạnh, tất cả tài sản giấy, Kho bạc Hoa Kỳ, đồng đô la vẫn là loại tiền tệ thuận lợi cho thương mại thế giới.

[B]Giỏ tiền tệ quốc tế có đồng tiền thứ 5[/B]

Ngoài đồng USD, đồng Euro, đồng bảng Anh và yên Nhật, giỏ tiền tệ quốc tế đã có thêm đồng tiền thứ 5, đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc.

Vào năm 2016, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã ban hành giỏ tiền tệ quốc tế mới, còn được gọi là quyền rút vốn đặc biệt (SDR), trong đó bao gồm đồng Nhân dân tệ (NDT) của Trung Quốc.

Tổng Giám đốc IMF Christine Lagarde nói đây là "lần đầu tiên" trong lịch sử, giỏ SDR được mở rộng, theo đó đồng NDT sẽ được cộng đồng quốc tế coi như một đồng tiền có thể sử dụng trên toàn cầu. NDT sẽ gia nhập giỏ tiền tệ quốc tế cùng với đồng USD, Euro, bảng Anh và yên Nhật.

Lãnh đạo IMF đánh giá việc đưa NDT vào giỏ SDR là "một bước quan trọng" trong việc hội nhập nền kinh tế Trung Quốc vào hệ thống tài chính và tiền tệ quốc tế, đồng thời phản ánh những cải cách trong hệ thống tiền tệ, giao dịch ngoại tệ và tài chính của Trung Quốc.

SDR là một dạng tiền tệ dự trữ quốc tế được IMF thiết lập vào năm 1969, đóng vai trò là một bộ phận trong dự trữ quốc tế của các nước thành viên và được phân bổ cho các nước thành viên theo tỉ lệ góp vốn của các nước vào thể chế tài chính đa phương này.

Mặc dù vậy, SDR chỉ là đơn vị quy ước và chỉ được sử dụng để tính toán chứ không thực sự tồn tại trong lưu thông, do vậy không thể dùng SDR như các loại tiền tệ khác. Hình thái tồn tại của SDR là những con số ghi trên tài khoản.

IMF mở cho mỗi nước thành viên một tài khoản để ghi các khoản SDR được phân bổ và để hạch toán các khoản thu chi bằng SDR giữa các ngân hàng Trung ương và các nước. Sự ra đời của SDR để giảm thiểu những hạn chế trong việc sử dụng đồng USD và vàng là công cụ thanh toán duy nhất.