Trăn trở của một Trader – Forex dễ hay khó – Làm sao để thành công

Chào các bạn!

Khoảng 1 năm trước đây, có 1 bạn nhắn tin cho tôi than thở rằng mình loay hoay mãi không biết làm sao để kiếm lời trên thị trường Forex, bạn ấy giao dịch cả vàng thật, và nhờ tôi chia sẻ kinh nghiệm để giao dịch thành công. Sau khi tìm hiểu về con người, phương pháp giao dịch hiện tại, tư duy…của bạn ấy, tôi cũng cố đưa ra những lời khuyên theo tôi là thiết thực nhất. Bẵng đi 1 thời gian, khoảng 1 tháng trước, bạn ấy lại nhắn tin cho tôi, bảo rằng mình đã thu hồi lại được số vốn đã mất, tính ra theo % lợi nhuận đạt tới 300-400% tài khoản gốc. Tôi hơi giật mình, cảm thấy có gì đó hơi bất ổn, nhưng cũng chỉ chúc mừng vì bạn đã đạt được thành quả nhất định. Rồi hôm qua, bạn ấy lại nhắn tin cho tôi, bảo rằng lại thua lỗ liên tục, mất phương hướng, cảm giác như đang đánh bạc, không biết phải làm sao. Điều này làm tôi đau đáu suốt. Vậy Forex dễ hay khó? Làm sao để thành công? Đây là câu hỏi nhiều người đặt ra. Nhưng đáp án cũng là không xác định. Hôm nay thử đưa đề tài này trở lại chia sẻ với các bạn trên diễn đàn.

Chúng ta ai đến với lĩnh vực này hầu hết đều hy vọng sẽ kiếm được tiền, thậm chí là rất nhiều tiền, hy vọng với trí tuệ, kinh nghiệm trời biển của mình sẽ hốt hết tiền của thiên hạ với số tiền mình bỏ ra ít nhất có thể. Nhưng chúng ta cũng biết rằng có rất ít người làm được điều đó. Theo 1 số thống kê thì chỉ có khoảng 5% số người thành công trên thị trường này, một con số quá thấp. Chưa biết con số đó đúng hay sai, nhưng phần lớn người tham gia thất bại là điều không phải bàn cãi. Chúng ta thử đi tìm hiểu nguyên nhân.

Thực tế, các bài giảng về phương pháp phân tích kỹ thuật, các hệ thống giao dịch, các bài toán về kiểm soát rủi ro, kiểm soát tâm lý, các bài chia sẻ về kinh nghiệm thành công cũng như thất bại đầy dẫy trên các diễn đàn, các trang web về forex, chứng khoán. Nhưng cũng thực tế là chưa giải quyết được vấn đề cốt lõi cho số đông: câu hỏi làm sao để thành công.



Tôi cũng từng tham gia nhiều diễn đàn, có đọc, có chia sẻ, cũng tìm hiểu về những con người thành công và thất bại, để rồi cuối cùng tìm ra một thực tế hơi phũ phàng là người giàu thì vẫn càng giàu hơn, và những người ít tiền như chúng ta thì vẫn không nhiều hơn, thậm chí là còn bị mất thêm vào trong tay họ. Tìm hiểu thêm nữa thì lại thấy nó có cái lý của nó: những người có tiền, họ là những nhà đầu tư thông minh; còn chúng ta, phải tự nhìn lại chính mình.

Tôi vẫn cố gắng tìm ra mấu chốt của vấn đề là gì. Hiện tại thì đang cảm giác mình đi đúng hướng. Chúng ta thử nhìn nhận vấn đề: tại sao các nhà đầu tư lớn, các tổ chức tài chính, các quỹ đầu tư họ đặt mục tiêu lợi nhuận không cao lắm, hình như khoảng vài chục %/năm. Tôi có đọc một cuốn sách về chứng khoán nói rằng nếu lợi nhuận hàng năm của bạn cao hơn lãi suất trái phiếu Mỹ (vì đó là sách của tác giả người Mỹ), như thế đã là chấp nhận được. Vậy chúng ta tự nhìn lại mình, mình đang đặt mục tiêu lợi nhuận là bao nhiêu. Tôi thấy rất nhiều bạn, đặc biệt là các bạn mới vào nghiệp trade, thường đặt mục tiêu rất cao, vài chục %/tháng, thậm chí là gấp đôi, gấp 3 tài khoản. Nhiều bạn đưa ra lý do tự an ủi mình rằng nếu được có vài %/tháng thì làm sao đủ tiền cafe? Nhưng có lẽ các bạn không lường được rằng đó chính là điểm mấu chốt dẫn đến trắng tay.

Trên thị trường thường phân ra 2 loại trader chủ yếu: trader theo xu hướng trung, dài hạn và daily trader. Và nó dường như khớp với 02 loại người: các nhà đầu tư và những con bạc (Đã có rất nhiều bài viết về các đối tượng này nhưng tôi chỉ chia sẻ theo quan điểm chủ quan của tôi, xin lỗi nếu như động chạm đến ai đó). Tại sao lại nói như vậy, các nhà đầu tư họ thường có tầm nhìn chiến lược dài hạn, còn những tay chơi bạc thì chỉ nhìn được vào kết quả giao dịch hàng ngày của họ. Tương ứng, khi giao dịch theo xu hướng trung, dài hạn, bạn sẽ có cái nhìn rất bao quát, hiểu rõ thị trường hơn, hiểu rõ được ở giai đoạn nào và nên làm gì. Còn chỉ giao dịch Daily theo khung thời gian ngắn thì trong ngắn hạn, vào những lúc thị trường ổn định, xu hướng rõ ràng thì lợi nhuận sẽ tăng rất nhanh. Nhưng khi thị trường đang side way trong khung thời gian ngắn hoặc không định hướng trong 1 vài tuần thì đó sẽ là lúc thị trường lấy lại toàn bộ phần lời, thậm chí toàn bộ tài khoản của bạn. Mà đã nằm trong vòng xoáy này rồi thì rất khó thoát ra. Kết quả gần như đã định trước. Còn 1 điều nữa mà nhiều người chưa lường trước, đó là nghiện trade. Cũng đã có nhiều bài viết nói về vấn đề này, khi bạn không thể ngừng được việc phải đặt 1 vài lệnh bất kể thị trường đang ra làm sao thì nghĩa là bạn đã nghiện. Mà thói quen đánh càng nhiều lệnh thì càng dễ nghiện. Đây cũng là 1 nguyên nhân lớn dẫn đến thất bại.



Bây giờ chúng ta thử phân tích lại 1 chút lý thuyết về giao dịch FX, có 3 yếu tố cần thiết để đảm bảo dẫn đến thành công:

1. Nắm chắc 1 phương pháp phân tích kỹ thuật hoặc phân tích cơ bản hoặc 1 hệ thống phân tích đảm bảo tỉ lệ lệnh thắng 50% trở lên.

2. Quản lý rủi ro thật tốt, kiểm soát SL, TP, khối lượng ra vào lệnh, tỉ lệ rủi ro của mỗi lệnh/ tài khoản, số lượng lệnh trade tại 1 thời điểm, số lượng căp tiền trade…

3. Rèn luyện tâm lý giao dịch thật tốt.

Đây là bài toán thuận, còn bài toán ngược thì sao? Xuất phát từ mục tiêu lợi nhuận để ra những con số kể trên.

1. Đặt mục tiêu lợi nhuận cao: Khi đó khối lượng 1 lệnh/ trên tài khoản phải tăng cao, số lượng lệnh nhiều lên, tỉ lệ rủi do cao, hoặc giữ nguyên tỉ lệ rủi ro thì SL sẽ nhỏ, dẫn đến xu hướng giao dịch theo các khung thời gian ngắn và sẽ đi vào vết xe đổ của những Daily trader. Một hệ quả nữa là những người giao dịch theo mục tiêu này tâm lý rất khó ổn định. Khi thắng thì sẽ thắng lớn nên họ sẽ rất hưng phấn, dẫn đến tâm lý chủ quan, nghĩ rằng chiến thắng thị trường quá đơn giản. Sau đó thì sao, 1 vài lệnh thua sẽ tới (và thua thì cũng thua KL lớn), đầu sẽ nóng lên, tâm lý trả thù thị trường xuất hiện. Tiếp theo thì hoặc sẽ mất phương hướng hoặc sẽ trả giá bằng cả tài khoản của mình. Đây đều là những hệ quả có liên hệ chặt chẽ với nhau theo quy luật nhân quả. Rất khó tránh. Như vây, khi đặt mục tiêu lợi nhuận cao, sẽ dẫn tới 2 yếu tố quan trọng bất ổn. Vậy thì thất bại là điều có thể báo trước.

2. Đặt mục tiêu lợi nhuận hợp lý (thường trong khoảng 10%/ tháng đổ lại). Mục tiêu lợi nhuận thấp không có nghĩa là bạn không thể kiếm được lợi nhuận cao hơn mà là khi đó bạn đã hài lòng về kết quả mình đạt được.
Ngược lại với khi đặt mục tiêu lợi nhuận cao, khi này khối lượng 1 lệnh/ tài khoản sẽ rất nhỏ (tôi hiện giao dịch tài khoản 1k thì khối lượng 1 lệnh đang là 0.01), số lượng lệnh tại 1 thời điểm ít hơn rất nhiều (thường tối đa 3 đến 5 lệnh, hiện tại đang giới hạn 3 lệnh, lúc thị trường SW thì chỉ 1 lệnh), SL mỗi lệnh rất lớn, 200 pip trở lên. Như vậy thì đương nhiên sẽ phải giao dịch theo khung thời gian lớn: D1, W1, MN. H1 và H4 chỉ dùng để xác định thời điểm vào lệnh.
Có thể nói là giao dịch theo khung thời gian này thì tỉ lệ rủi ro nhỏ đến đáng sợ. Có thời điểm trong khoảng gần 1 năm tôi không cần dùng SL nhưng lợi nhuận vẫn rất tốt. Chính là vì lý do này. Hệ quả tất yếu của phương pháp này là tâm lý rất ổn định. Vì 1 lệnh đúng có khi kéo dài cả tháng thì mình cũng chỉ lời được có 4-5% mà thôi (muỗi) nên cũng thấy bình thường. Ngược lại, những lúc thị trường khó lường như tháng vừa rồi, đánh lệnh sai liên tục mà thua cũng có gần 10%, chuyện nhỏ, tháng sau làm lại.

3. Ở cả hai trường hợp trên tôi đều không đề cập đến hệ thống giao dịch. Vì theo tôi mỗi hệ thống đều có cái lý riêng của nó, không có hệ thống nào chiến thắng tuyệt đối, nó sẽ phù hợp tại một thời điểm nhất định, với mỗi loại người nhất định. Nhiệm vụ bắt buộc của trader là phải tìm được một hệ thống phù hợp với mình. Nói cho đúng ra, người thành công là người hiểu mình nhất, và là người chiến thắng được chính mình. Tuy nhiên, theo tôi hệ thống giao dịch không phải là yếu tố quyết định để đi đến thành công. Nó chỉ giống như bạn đi học thì phải biết đọc biết viết, vậy thôi, không biết đọc biết viết thì không làm được gì, nhưng biết thì cũng chưa phải là cái gì ghê gớm. Đó là lý do các trader thành công thì tỉ lệ giao dịch thắng lợi cũng chỉ cần ở 50% trở lên.



Trên đây là quan điểm cá nhân của tôi về việc đặt mục tiêu lợi nhuận sẽ ảnh hưởng tới phong cách giao dịch như thế nào và những rủi ro gặp phải. Tấc nhiên việc lựa chọn khung thời gian còn tùy thuộc vào tính cách, hoàn cảnh của mỗi người nhưng nhìn chung để có thể giảm rủi ro thì nên hạn chế giao dịch theo khung thời gian ngắn và có cái nhìn tổng quan về thị trường (hay gọi là cách phân tích đa khung thời gian). Mọi người vẫn thường khuyên đừng tìm cách chống lại thị trường, hãy tìm cách thấu hiểu thị trường.

Câu hỏi đặt ra là nếu đặt mục tiêu lợi nhuận thấp như vậy (khoảng vài %/ tháng hoặc vài chục %/ năm) thì với số vốn nhỏ thì bao giờ mà có khả năng kiếm tiền café? Tôi cũng nghĩ nhiều về vấn đề này và cuối cùng đã định hình ra con đường đi của mình. Bây giờ đặt ra 2 tình huống thế này:

1. Bạn có vốn lớn để khởi nghiệp (khoảng vài chục k trở lên), vậy thì đặt mục tiêu lợi nhuận vừa phải là quá hợp lý rồi, vẫn đảm bảo an toàn tài khoản mà thu nhập vẫn rất ổn. Tuy nhiên có 1 cách quản lý vốn khác là “đứng trên vai người khổng lồ”, bạn không nên tự trade toàn bộ số tiền của bạn mà nên tìm các trader thực sự tiềm năng để follow, và coi mình chỉ là 1 trong những trader đó. Việc này sẽ giảm rủi ro tài khoản của bạn rất nhiều, đặc biệt khi bạn chưa đủ kinh nghiệm quản lý vốn lớn.

2. Bạn có vốn nhỏ (khoảng 500 U đến 1 vài k) thì sao? Vẫn nên đặt mục tiêu lợi nhuận vừa phải nhưng mục tiêu là luyện tập để trở thành 1 trader pro, 1 trader đáng tin cậy. Để làm gì? Để tìm cách thu hút vốn đầu tư từ các nhà đầu tư có khả năng tài chính, các quỹ đầu tư. Công việc của bạn là phải tạo ra 1 tài khoản có history đẹp (không cần lợi nhuận quá lớn nhưng ổn định) trong 1 vài năm. Khi đó sẽ có rất nhiều cơ hội đến với bạn. Có rất nhiều nơi để bạn tìm kiếm các cơ hội như thế này, như Zulutrade, MQL5, Myfxbook….Có rất nhiều, nhưng hiện tại tôi đặc biệt quan tâm đến Darwinex. Đó là một môi trường tuyệt vời để bạn phát triển sự nghiệp của mình. Có 2 lý do tôi ưa thích Darwinex:



Một là ở đây có công cụ phân tích tài khoản rất chuyên nghiệp (pro nhất trong các sàn mà tôi từng biết). Nó sẽ phân tích ra ưu nhược điểm từng khía cạnh tài khoản của bạn, đặc biệt là mức độ rủi ro tài khoản của bạn đến đâu. Và nếu bạn định hướng phong cách giao dịch của bạn để đáp ứng các chỉ tiêu của nó, bạn sẽ dần trở thành 1 pro trader.

Thứ hai là tại đây bạn có rất nhiều cơ hội tìm kiếm các nhà đầu tư follow mình, gồm có các nhà đầu tư nhỏ lẻ và đặc biệt là các quỹ đầu tư. Trong đó có quỹ phân bổ của sàn. Mỗi tháng họ dành ra 4 triệu Euro để đầu tư cho 48 người đứng đầu theo danh sách đánh giá hàng tháng của họ (gọi là DarwinIA). Và bạn sẽ được hưởng 20% trên số lợi nhuận bạn kiếm được cho họ. Bạn hoàn toàn có thể làm được. Thực tế đã có 1 số trader trên diễn đàn mình làm được điều này. Ví dụ tk DYX chẳng hạn, tháng vừa rồi cũng đã được phân bổ 40k quỹ đầu tư của sàn (bạn có thể tìm hiểu thêm về chủ đề: “Xin review về sàn Darwinex” trên diễn đàn).

Có 1 cơ hội khác khi bạn có 1 history đủ đẹp. Đó là khi bạn up tài khoản lên các trang web như Myfxbook, MQL5…có rất nhiều quỹ đầu tư trên thế giới đang tìm kiếm các trader tài năng trên các trang web này. Khi thấy tk của bạn hợp với chỉ tiêu của bạn, họ sẽ tự tìm đến bạn. Tôi có thể đưa thêm 1 vài chứng minh để bạn có thể tin tưởng thêm vào cơ hội này.





Đây là 1 trường hợp có 1 quỹ đã từng gửi lời mời để kiểm tra tư cách tham gia quỹ của họ. Tôi không có ý khoe khoang, chỉ muốn để các bạn biết rằng có 1 cơ hội thực sự đang chờ đón các bạn.

KẾT LUẬN:
Mục đích của tôi khi viết bài này là gì? Tôi thấy ở Việt Nam mình rất nhiều tài năng. Nhưng trong số đó, có rất nhiều người chưa định hướng đúng, dẫn đến thất bại. Các bạn hãy tự hỏi lại mình: mình đến với forex để làm gì? Chỉ để kiếm tiền thôi à? Thực ra sẽ có rất nhiều bạn tìm ra những ý nghĩa khác, đôi khi chỉ là để có niềm vui thôi chẳng hạn. Tuy nhiên, nếu có ý định nghiêm túc và gắn bó lâu dài hay muốn tạo 1 sự nghiệp trader chân chính, bạn nên tìm cách để trở thành 1 trader chuyên nghiệp. Đó là lời cuối cùng của tôi. Chúc các bạn thành công.

>> (Sách) Cách Tư Duy và Giao Dịch của Nhà Vô Địch Đầu Tư Chứng Khoán - Học từ Trader Phù Thủy hàng đầu