Bitcoin không hề có giá trị nội tại, và đó là một điều tốt

Lược dịch từ bài viết “Bitcoin has no intrinsic value - and that’s great” của tác giả Conner Brown trên Medium.

***

Giá trị nội tại. Những kẻ ngờ vực Bitcoin luôn thích nói về điều này. Lập luận của họ thường kiểu như sau: “ Bitcoin không thể được dùng như tiền bạc bởi vì nó không hề có giá trị nội tại nào như là 1 hàng hoá. Để 1 thứ được coi là tiền bạc, đầu tiên nó phải được chấp nhận và trao đổi với các loại hàng hoá khác có giá trị, rồi dần dần trở thành tiền bạc theo thời gian. Ví dụ: bởi vì vàng có thể được dùng trong nữ trang và đồ điện tử, người ta tự nhiên chuyển sang nó để lưu trữ giá trị.”

Những tín đồ Bitcoin đã phản biện lại vấn đề trên 1 cách rất hay, cho rằng 1) giá trị nội tại mang tính chủ quan và 2) Bitcoin thực sự có giá trị nội tại với vai trò là trung gian cho các thanh toán bảo mật. Ở đây tôi sẽ lập luận rằng những kẻ ngờ vực Bitcoin là đúng - Bitcoin thực sự không hề có giá trị nội tại như là 1 hàng hoá, nhưng điều đó lại rất tuyệt vời đối với nó (và toàn bộ phần còn lại của thế giới).

Trong đầu những kẻ ngờ vực

Giá trị nội tại là 1 ý tưởng từ xa xưa, khi mà người ta chỉ công nhận 1 thứ có giá trị nội tại khi nó hữu dụng trong thực tế. Tuy nhiên thực ra giá trị nội tại không liên quan trực tiếp tới chức năng của tiền tệ. Một đồng tiền tốt là đồng tiền dễ mang đi, dễ giao dịch, khan hiếm và dẻo dai để lưu giữ giá trị, nhưng không nhất thiết phải có giá trị nội tại. Vậy tại sao người ta lại đòi hỏi 1 đồng tiền cần phải có giá trị nội tại của 1 hàng hoá?

Có vẻ như có 2 lý do chính.

Tư duy từ thời cổ đại

Nhiều người cho rằng Bitcoin không có giá trị nội tại là vì nó không tồn tại dưới dạng vật chất có hình thù, khác hẳn với vàng hay kim cương vốn là những vật chất có đặc tính lấp lánh. Đơn giản là họ đang sống trong quá khứ.


Việc tất cả những hình thái lưu giữ giá trị trước đây đều có hình dạng vật chất không có nghĩa rằng 1 cách lưu giữ giá trị mới BẮT BUỘC phải có hình dạng vật chất. Con người những năm 90 luôn tin rằng việc mua bán bắt buộc phải được thực hiện tại cửa hàng thật, nên các cửa hàng không thể bị thay thế bởi Internet. Bây giờ thì sao, người ta không cần 1 cửa hàng để có thể mua bán.

Lịch sử cũng cho thấy rằng giá trị hàng hoá hầu như không cần thiết để 1 vật gì đó trở thành tiền tệ. Con người từng dùng những vật dụng không có giá trị để lưu giữ và trao đổi giá trị, như vỏ sò và những viên sỏi.

Tư duy của những nhà kinh tế

Ngày nay, những người quan tâm tới giá trị nội tại của hàng hoá đều trích dẫn những câu nói của các nhà kinh tế như Menger, Mises, và Rothbard. Họ nhấn mạnh vai trò của tiền tệ và tác động của nó lên nền kinh tế. Đối với họ, giá trị hàng hoá và tiền tệ là không thể tách rời kể từ những bài viết đầu tiên của họ. Menger đã mô tả tiền tệ là “sự việc các hàng hoá nhất định trở nên trung gian chuyển đổi được chấp nhận trên toàn cầu”.

Theo dấu chân những nhà kinh tế này, nhiều người phê phán Bitcoin khác đã áp đặt cái khung cổ hủ này lên để tấn công Bitcoin. Niels van der Lien, 1 trong những người phê phán Bitcoin đầu tiên (khi Bitcoin chỉ có 77 cent!), đã chỉ trích bằng những lý do này. Ông khẳng định nó sẽ không có hiệu quả vì “không ai có thể làm được gì khác với chúng ngoài việc mua đi bán lại chúng”. Do đó, ông kết luận nó không hề có giá trị nội tại và không thể đóng vai trò tiền tệ.


Thời gian đã thay đổi rất nhiều thứ. Trong thời đại kỹ thuật số này, sự phân biệt giữa hàng hoá và tiền tệ đã mờ nhạt đi rất nhiều. Điều đầu tiên chúng ta có thể thấy rõ ràng là Bitcoin không khớp được với những lập luận từ thời xa xưa - nó không có giá trị như là hàng hoá vật chất, nhưng người ta vẫn sử dụng nó để thanh toán hàng hoá, và nó vẫn tồn tại bất kể người ta có chỉ trích nó bao nhiêu, và các chính phủ có cấm nó hay không. Thực ra, chức năng tiền tệ của Bitcoin được đảm bảo bởi các giao thức và nguyên lý ghi trong mã nguồn của nó. Trong sự tồn tại thuần khiết của kỹ thuật số, Bitcoin vẫn sống như là 1 đồng tiền thoát khỏi sự ràng buộc của thế giới vật chất.

(còn tiếp)

Phần sau sẽ là lý giải của tác giả tại sao việc Bitcoin không có giá trị nội tại lại là 1 điều tốt. Anh em muốn biết thì để lại 1 comment để Hoài tag vào bài sau nhé.

Thân tag @Sơn Vũ 82 @nam.nguyen @Uchiha Obito @CùiBắp @ThanhSang @RainbwSeal @ducanh22492 @an..hy @ranma @Hoamuaha3 @Vũ Thái Dương @g1nt4ma @nguyencuongbk @THHQMC @canhcutnamphi @untlly0u @sangwoo55 @Giahung @Binmap @Tu*_Mã_Ý @kevinng @Bis_Q