Chuyên gia kinh tế: Đầu tư ngoại hối (forex) - những cái bẫy đã được cảnh báo

Bất chấp mọi cảnh báo từ các cơ quan truyền thông báo chí trong suốt thời gian qua, nhiều nhà đầu tư vẫn tham gia các sàn giao dịch Forex, tiền ảo, tiền điện tử với số tiền lớn.

Nhiều sàn forex đã bị “vạch trần”

Cuối tháng 6/2021, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) phối hợp Công an TP.Hải Phòng triệt phá sàn giao dịch Hitoption hoạt động theo mô hình quyền chọn nhị phân. Các đối tượng đã thành lập Công ty TNHH MTV Ant Group để làm "bình phong" cho hoạt động của sàn Hitoption.net; quảng bá đây là chi nhánh của Công ty TNHH Hit Holding có trụ sở tại nước Anh để thu hút người tham gia. Qua thống kê, có hơn 100.000 tài khoản được mở trên hệ thống của sàn Hitoption, với số tiền lên tới gần 7.500 tỷ đồng.

Tương tự, tháng 5/2022, sàn Xtgworld.com bị lực lượng Công an triệt phá. Kết quả điều tra xác định các đối tượng đã tư vấn, cam kết bảo toàn vốn đầu tư và lợi nhuận cho người tham gia, sử dụng giao diện tiếng Anh để giả sàn quốc tế. Để thuận lợi cho hoạt động chiếm đoạt tài sản của những người tham gia, các đối tượng tạo ra đồng tiền trung gian "XTG" để làm công cụ lôi kéo, thu hút nạn nhân bỏ tiền vào sàn này.

Mới đây, anh N.V.C (Đồng Nai) đã có đơn gửi đến các cơ quan chức năng trình báo về sự việc của mình. Theo anh C., ngày 30/8/2022, sau khi nghe lời mời chào dụ dỗ từ một người tên L.A, anh N.V.C đã đầu tư một khoản tiền là 15.500 USD (tương đương với 356.500.000 đồng) để mở tài khoản giao dịch trên sàn Yescom Financial với ID giao dịch là 5005507. Ngày 24/02/2023, anh được một người có tên là D. ngỏ lời mở thêm một tài khoản nữa với số tiền đầu tư là 5.000 USD (tương đương 115.000.000 VNĐ) có ID là 5012317 và tiếp tục tham gia giao dịch tại sàn.




Đến ngày 28/2/2023 tài khoản có ID là 5012317 bị cháy với lý do là sàn tự động tăng phí qua đêm 300$/10 cp/1 đêm, kể cả những lệnh đã thanh khoản trước đó và những lệnh mới đặt cũng vẫn bị trừ, mặc dù tài khoản được miễn phí qua đêm đối với cổ phiếu. Tiếp đó, ngày 24/4/2023 anh N.V.C muốn rút tiền từ ID là 5005507 nên đã đóng trắng lệnh để thực hiện lệnh rút tiền. Thế nhưng, tài khoản của anh vẫn bị cháy.

Quá bức xúc vì sự việc trên, anh đã nhiều lần liên hệ với nhân viên và bộ phận hỗ trợ từ sàn Yescom Financial để làm rõ nguyên nhân. Trái ngược với những gì mong muốn, thì sàn Yescom Financial và nhân viên đều chặn liên lạc.


Tương tự, anh N.D (TP. Hồ Chí Minh) cho biết, vào khoảng đầu tháng 4/2023, thông qua các hội nhóm trên mạng xã hội Zalo, có một người tên L. tự xưng là nhân viên của sàn forex Vantage đã tiếp cận và làm quen với anh. Sau quãng thời gian trò chuyện, người tên L. đó hướng dẫn anh đầu tư vào sàn forex có tên Vantage để sinh lời. Vì tin theo lời của nhân viên đó, ngày 16/04/2023 anh N.D đã được Linh đã mở tài khoản tại sàn Vantage với ID số 6749312 để giao dịch.


Sau khi mở tài khoản, anh N.D đã nạp số tiền 189.648.000 đồng vào tài khoản ID số 6749312. Qua quá trình giao dịch, tài khoản này phát sinh lợi nhuận. Nên từ ngày 11/07/2023 đến nay, anh N.D đã nhiều lần thực hiện lệnh rút tiền từ tài khoản ID về tài khoản cá nhân của mình và tất cả các lệnh rút đều bị sàn Vantage hủy và chỉ thông báo rằng tài khoản của anh không thể thực hiện lệnh rút tiền.

Anh N.D đã nhiều lần liên hệ với nhân viên tên L. của sàn Vantage để trao đổi về vấn đề trên. Tuy nhiên, Linh cũng chỉ liên tục đưa ra các lý do bất hợp lý, trì hoãn lệnh rút tiền. Đến hiện tại, anh N.D vẫn chưa nhận được tiền của mình.

NHNN đã nhiều lần khuyến cáo rủi ro

Theo Phó Thống đốc Đào Minh Tú, việc cung ứng những dịch vụ mua bán ngoại tệ, dịch vụ phái sinh thì phải do những tổ chức tín dụng được NHNN cấp phép kinh doanh. "Hiện nay, NHNN chưa cấp phép bất kỳ sàn đầu tư chứng khoán Forex nào. Tất cả các sàn đang hoạt động hiện không đảm bảo đúng theo quy định của pháp luật. Những cá nhân nào tham gia đầu tư vào đây đang tiếp tay cho các hoạt động vi phạm pháp luật của các sàn này", ông Đào Minh Tú khẳng định.

Do vậy những sàn giao dịch như Forex là không đúng theo quy định và pháp luật không bảo vệ cho những rủi ro đó. Lãnh đạo NHNN cũng khuyến cáo, người dân nên thận trọng với những lời mời chào đầu tư lãi suất vài trăm phần trăm, vì như vậy là có tính chất bất hợp pháp và lừa đảo. Khi đầu tư vào các lĩnh vực như vậy, nếu có vấn đề phát sinh sẽ không được pháp luật bảo vệ. Vì vậy, người dân khi được mời chào đầu tư phải xem có phù hợp thực tế không, tính chất pháp lý ra sao. "Nhất là những sàn có dấu hiệu lừa đảo với lãi suất cao như vâỵ̣, cần tham khảo tư vấn thêm từ các chuyên gia, ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng để tránh rủi ro", Phó Thống đốc Đào Minh Tú nhấn mạnh.

Cách đây không lâu, Thiếu tướng Tô Ân Xô, khi đó còn là Chánh Văn phòng, Người phát ngôn Bộ Công an nhấn mạnh, Bộ Công an đã kiến nghị Chính phủ giao các bộ, ngành liên quan nghiên cứu đầy đủ về loại hình đầu tư kinh doanh Forex, để từng bước đưa loại hình đầu tư này vào khuôn khổ pháp luật. Đồng thời, tăng cường tuyên truyền, cảnh báo người dân, nhà đầu tư không bị lôi kéo vào các loại hình đầu tư trá hình, cho vay nặng lãi… Trường hợp các cá nhân, tổ chức lợi dụng các hình thức đầu tư, kinh doanh, môi giới để hoạt động lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, nếu có dấu hiệu vi phạm pháp luật, khi có đầy đủ chứng cứ thì cơ quan Công an sẽ xử lý nghiêm.

Dưới góc nhìn pháp lý, Thạc sĩ, Luật sư Trương Văn Bảo, Đoàn Luật sư tỉnh Đồng Nai cho rằng, theo Điều 36 Pháp lệnh Ngoại hối năm 2005 (được sửa đổi, bổ sung năm 2013) quy định nguyên tắc kinh doanh, cung ứng dịch vụ ngoại hối như sau: Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và các tổ chức khác được kinh doanh, cung ứng dịch vụ ngoại hối ở trong nước và nước ngoài sau khi được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chấp thuận bằng văn bản.

Như vậy, để được kinh doanh ngoại hối cần phải đáp ứng đồng thời các điều kiện như sau: Chủ thể kinh doanh là tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và tổ chức khác; được chấp thuận bằng văn bản của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Do đó, việc cá nhân Việt Nam đầu tư ngoại hối tại các sàn Forex là trái với các quy định pháp luật Việt Nam.

Luật sư Bảo nói thêm, tại Việt Nam liên tiếp xuất hiện các vụ sập sàn forex khiến nhiều nhà đầu tư thiệt hại nặng về về tài sản, tinh thần. Thậm chí sự xuất hiện nhiều sàn forex “ảo” có hành vi lừa đảo gây ra những hệ lụy về bất ổn xã hội, ảnh hưởng đến tiến trình phát triển kinh tế bền vững. Theo quy định của pháp luật, các tổ chức, cá nhân tham gia, vận động người tham gia đầu tư thông qua sàn đều có thể bị xử lý theo Điều 217a, Bộ Luật Hình sự và có thể bị xử phạt tới 5 tỷ đồng hoặc 5 năm tù giam.