"Giao dịch với tâm lý đầu tư" - Chia sẻ của Trader Việt giao dịch FX từ năm 2006

Chia sẻ của anh Hung Nguyen đăng trong group fb Cộng đồng Cố vấn tài chính Việt Nam (VWA). Nguồn tại đây
Đợt này cộng đồng VWA đang có nhiều luồng ý kiến phân vân giữa trading hay investing. Là người tiếp xúc thị trường Forex từ năm 2006, bắt đầu nghiên cứu về thị trường vàng và chứng khoán Mỹ từ năm 2008 (thời kỳ khủng hoảng kinh tế) cho đến nay, tôi cũng đã đọc rất nhiều sách về tài chính từ trading đến investment, rồi tham gia một vài khoá đào tạo chuyên sâu, học hỏi rất nhiều mentors trên mạng, và cũng từng trả giá rất nhiều. Do vậy tôi xin mạn phép đúc kết một bài học sâu sắc về trading để có thể chia sẻ với các bạn. Cái này tất nhiên chủ yếu dành cho những người mới tham gia thị trường nhưng tôi nghĩ với những trader có nhiều kinh nghiệm cũng nên tham khảo.

Thực ra bản chất trading nó chỉ là vấn đề tâm lý. Bạn có thể có cách phân tích cơ bản tốt, đọc chart rất tốt nhưng nếu bạn không kiểm soát được tâm lý của mình thì tôi nghĩ đến 90% là bạn sẽ thua. Thực chất con số cũng chỉ ra rằng đến 90% retail traders là thua lỗ, chỉ khoảng 5-10% là có lời. Trading game thực chất là trò chơi tâm lý giữa greed & fear (nỗi tham lam và sự sợ hãi). Nhưng theo tôi thì cái quan trọng nhất là kiểm soát sự tham lam chứ ko phải nỗi sợ hãi. Vì sao ? Vì đa phần thua lỗ là vì tham lam chứ không ai thua lỗ vì sợ hãi cả. Có thể các bạn phản bác quan điểm này, nhưng đối với tôi nó lại là kim chỉ nam.

Cũng như các bạn, một vài năm đầu tôi cũng chật vật với trading. Vấn đề ở đây không phải tôi không phân tích tốt. Thực chất là tôi phân tích khá đúng nhưng vì không kiểm soát được tâm lý nên kết quả vẫn là âm. Chỉ đến khi tôi được tham gia một khoá seminar miễn phí của Anton Kreil thì thực sự là tôi đã được mở mang tầm mắt và ra được chiến lược kiểm soát tâm lý cho mình. Nói sơ qua về Anton Kreil thì đây từng là một trong những trader có tiếng của Goldman Sachs, từng đảm nhận vị trí head of prop trading desk ở Goldman Sachs. Hiện nay ông là giám đốc học viện Institute of Trading & Porfolio Management. Ngoài ra ông còn tham gia chương trình Million Dollar Traders, một show truyền hình thực tế của Anh về nghề trading rất là hay. Các bạn cũng nên xem để học hỏi thêm.

Những gì tôi học được từ Anton Kreil về kiểm soát tâm lý và những gì đúc kết được từ bản thân đã cho tôi 1 cái phương pháp trong trading đó là "giao dịch với tâm lý đầu tư". Tại sao lại giao dịch với tâm lý đầu tư ? Nhiều bạn nghĩ rằng trading là phải nhân đôi nhân ba tài khoản. Thực tế không phải như vậy. Và nếu như ai cũng có thể nhân đôi nhân ba tài khoản thì cái nghề trading này lại quá dễ. Tôi xin đúc kết lại mấy ý như sau:

• Quản lý rủi ro của bạn, không bao giờ được giao dịch quá hạn mức cho phép của mình đặt ra và luôn nhớ là phải kiên nhẫn
• Phải coi trading là một serious business. Khi nói đến business thì các bạn nên hiểu 1 business thông thường chỉ cần lãi 15-20%/năm sau chi phí đã là quá thành công. Có những business phải cần 2-3 năm mới có lãi. Do vậy bạn cần áp dụng mindset tương tự vào trading, nếu mơ mộng làm giàu nhanh, chắc chắn bạn sẽ thua lỗ.
• Hãy tìm kiếm cho mình một phương pháp giao dịch hay chiến lược giao dịch mà đem lại lợi nhuận ổn định nhất. Kết quả không chỉ tính vào 1 trade mà là kết quả cuối cùng của cả tuần, cả tháng, cả năm. Nếu bạn có thể có 1 phương pháp, chiến lược giao dịch ổn định có thể đem lại lợi nhuận 20-25%/năm, hãy thử tưởng tưởng nếu bạn áp dụng cách làm đó trong vòng 10 năm với số lãi tái đầu tư hàng năm thì bạn sẽ thu về bao nhiêu ? Nên nhớ bài học đầu tiên về tài chính là lãi suất kép.
• Khi vào khối lượng mua hoặc bán, luôn nhớ bạn phải vào với khối lượng làm sao mà margin bạn chịu được ít nhất 70-80% biến động giá. Như thế không khác gì là bạn đang investing cả và bất cứ biến động gía nào trong ngắn hạn cũng không làm bạn quá lo lắng mất ăn mất ngủ, và cũng chả sợ bung margin. Đừng quá tập trung vào những quy tắc mà người ta dạy ra ra trên mạng như Risk/Reward Ratio này nọ phải là 1:2 hay 1:3 vv. Tất cả những thứ đó là vô nghĩa vì bạn không phải 1 cái máy tính. Hay làm sao để rủi ro là ít nhất. Luôn ghi nhớ rủi ro đi kèm với lợi nhuận. Vậy cũng đừng mong lợi nhuận cao nếu bạn chịu rủi ro kém. Nhưng quan trong nhất là chúng ta ko phải làm giàu sau 1 hay 2 trade, mà là kết quả cuối cùng cả năm. Hãy ghi nhớ điều này.
• Risk-free is the best trade ever. Tôi thường nói với các anh em học viên mentees là giao dịch mà không có rủi ro là giao dịch tốt nhất mà bạn có thể có. Tại sao lại risk free ? Thực ra chẳng có gì risk free cả. Nhưng kinh nghiệm của tôi là nếu bạn đã vào lệnh và thị trường chạy theo hướng của bạn thì hãy dời stop loss về entry. Lúc này bạn sẽ có risk-free and unlimited gains. Bạn cũng có thể sử dụng trail stop để protect lợi nhuận của bạn.

Trên đây là vài đúc kết của mình về vấn đề kiểm soát tâm lý trong trading. Mình tự tin nếu bạn có thể thực hành và kiểm soát tốt tâm lý thì xác suất thắng của bạn đã lên 80% rồi. Và cái mức lợi nhuận lúc này nó sẽ tự đến và sẽ không chỉ dừng lại ở mức 15-20% đâu.

Thank you for reading !