Tiến sỹ kinh tế chỉ cách nhận diện và đối phó các hình thức lừa đảo tài chính nguy hiểm tại Việt Nam

Đầu tư là cần thiết để tăng tài sản tích lũy, nhưng bên cạnh những rủi ro thuần túy của đầu tư, mỗi người cần biết bảo vệ tiền của mình trước khi đầu tư cái đã.

1. Vẽ ra Viễn cảnh Giàu sang (phantom riches)

Người rủ rê đầu tư có "nguy cơ" vẽ ra cho bạn viễn cảnh giàu có, kiếm tiền nhanh và dễ; lôi cuốn bạn bằng những thứ bạn muốn nhưng không thể có như nhà đẹp, xe đẹp, đồ dùng đắt tiền.

Ví dụ thì nhiều: đầu tư cái này lãi 1%/ngày có "bảo hiểm"; không làm gì 1 tháng cũng có vài ngàn,...

1%/ngày là gấp 36,78 lần sau 1 năm, 53.938,17 lần (bằng chữ: năm mươi ba ngàn) sau 3 năm < 1,01^n -1, n là số ngày.

2. Sự tin tưởng (source credibility)

Người rủ rê đầu tư có "nguy cơ" tạo sự tin tưởng thông qua các chứng chỉ, tổ chức quốc tế này kia, check-in những nơi sang chảnh, chụp hình với siêu xe, nhà đẹp, đồ hiệu. Thường hay nói "anh/chị tin em đi, em thề với anh/chị luôn" .

Ví dụ mấy cái chứng chỉ, tổ chức nghe tên lạ hoắc, nên hỏi anh Gúc (Google) liền. Tuổi ít tiền nhiều thì khả năng "photoshop" là cao lắm.

3. Tâm lý đám đông (social consensus)

Người rủ rê đầu tư có "nguy cơ" sẽ nói với bạn là những nhà đầu tư “khôn ngoan” khác đã tham gia. Ví dụ ông A, bà B, thím C, cô D, mấy nhà kia cũng đã tham gia.

Bạn nào đi Paris, khu đồi Montmarte có nhớ mấy nhóm Đông Âu lừa đánh bài không? Toàn là quân xanh xuống tiền, gà mờ đi ngang qua thấy dễ ăn quá, ghé xuống là xong phin.

4. Tặng đồ Miễn phí (Reciprocity)

Người rủ rê đầu tư có "nguy cơ" sẽ tặng bạn cái gì đó miễn phí.

Ví dụ như tiệc hội thảo free, quà tặng free, chia lại hoa hồng (commission) giới thiệu.

Chiêu này mấy đợt sốt ICOs, sốt đất ngoại thành, sốt lan đột biến được sử dụng nhiều, và hoàn toàn lặp lại được trong các đợt sốt khác.

5. Tạo áp lực khan hiếm, gấp rút (Scarcity)

Người rủ rê đầu tư có "nguy cơ" sẽ thúc giục bạn là cơ hội không còn nhiều, gấp lắm, không thì sẽ bị bỏ lỡ, vân vân mây mây.

Ví dụ như chỉ còn 2 lô này, 2 suất này, hết ngày hôm nay là chốt sổ. Thêm nữa, “cái này em nói riêng, dành riêng cho anh/chị thôi”.

Đối phó như Thế nào ?

Nhớ lại 5 dấu hiệu cảnh giác ở trên.

Kết thúc cuộc trò chuyện, càng nhanh càng tốt. Tập nói “không” như “xin lỗi, nhưng cái này anh/chị/mình không quan tâm; cảm ơn bạn/em”. Nếu chèo kéo quá thì hoãn binh “để anh/chị/mình suy nghĩ thêm rồi có gì liên hệ sau”

Quay lại hỏi và kiểm tra. Hình thức đầu tư này có đăng kí với cơ quan quản lý chưa, như Ủy ban Chứng khoán, Bộ KHĐT, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước + Kiểm tra tính pháp lý của doanh nghiệp, tổ chức cung cấp.

Nên tham vấn những người độc lập, không có lợi ích liên quan.

Trang bị thêm thông tin cho mình qua các diễn đàn/nhóm độc lập hỗ trợ nhà đầu tư, bảo vệ người tiêu dùng dịch vụ tài chính.