5 Biểu đồ cho thấy vị thế của USD vẫn vững chắc, bất chấp lời đồn về 'quá trình khử USD'

Theo một số nhà kinh tế, các lệnh trừng phạt mà Mỹ và các quốc gia châu Âu áp đặt lên Nga nhằm đáp trả cuộc xâm lược Ukraine vào tháng 2 năm 2022 dự kiến sẽ làm suy yếu sự thống trị của đồng đô la đối với hệ thống tài chính toàn cầu.

Nhưng điều đó đã không xảy ra. Thay vào đó, đồng bạc xanh hiện vẫn chiếm ưu thế như hai năm trước, nếu không muốn nói là hơn, theo dữ liệu từ một bài báo học thuật xuất bản hôm thứ Sáu.

Trong bài báo có tiêu đề “Quá trình khử đô la hoá? Không nhanh như vậy đâu!” các nhà kinh tế Felix Gerding và Jonathan Hartley đưa ra bằng chứng cho thấy đợt suy đoán mới nhất về sự suy giảm vai trò của USD trong hệ thống tài chính quốc tế hầu như là vô căn cứ.

Một năm trước, kỳ vọng về việc phi đô la hóa ngày càng tăng, do phản ứng dữ dội từ việc Mỹ đóng băng dự trữ ngoại tệ của Nga, cũng như những tác động của hiệp định thương mại song phương năm 2023 giữa Trung Quốc và Brazil được cho là sẽ khiến cả hai nước trở nên bớt phụ thuộc vào đồng bạc xanh.

Tuy nhiên, bất chấp mọi sự cường điệu, USD dường như không tiến gần hơn đến việc từ bỏ vị thế là đồng tiền dự trữ của thế giới, theo dữ liệu có trong năm biểu đồ dưới đây. Trên thực tế, một số dữ liệu còn cho thấy vai trò của đồng đô la trong nền kinh tế toàn cầu đã thực sự mở rộng trong hai năm qua.

Tỷ lệ dự trữ USD ở các NHTW không thay đổi kể từ khi bắt đầu chiến tranh​

Đô la Mỹ và các tài sản bằng đô la Mỹ, chủ yếu là trái phiếu kho bạc, vẫn chiếm tỷ trọng lớn nhất trong dự trữ ngoại tệ do các ngân hàng trung ương trên thế giới nắm giữ. Điều đó không thay đổi nhiều kể từ khi bắt đầu cuộc chiến ở Ukraine, theo dữ liệu từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế.

Dữ liệu cho thấy tỷ lệ dự trữ ngoại tệ được phân bổ bằng đô la gần như ổn định trong hai năm qua. Theo dữ liệu gần đây nhất, những người tin vào câu chuyện phi đô la hóa thường nhấn mạnh thực tế là tỷ trọng của đồng đô la đã giảm từ 70% năm 1999 xuống còn 60%.

Nhưng Gerding và Hartley phát hiện ra rằng tỷ lệ dự trữ của đồng đô la ngày nay cao hơn so với năm 1990, đặt ra câu hỏi về quan điểm cho rằng việc phi đô la hóa có thể sẽ là một quá trình dần dần diễn ra trong những thập kỷ tới.


Hơn nữa, mặc dù tỷ trọng dự trữ của ngân hàng trung ương bằng đồng đô la đã giảm kể từ năm 1999, nhưng không có một loại tiền tệ nào nổi lên là đồng tiền được hưởng lợi chính.

Thay vào đó, đồng euro vẫn ở vị trí thứ hai, vì các ngân hàng trung ương dường như đang đa dạng hóa tài sản của họ sang một nhóm tiền tệ rộng hơn, bao gồm cả AUD và CAD.

Dữ liệu cho thấy trong khi một số người tin rằng cuộc chiến ở Ukraine sẽ thúc đẩy nhu cầu sử dụng nhiều nhân dân tệ Trung Quốc hơn ở các NHTW thì trong thực tế, tỷ trọng dự trữ toàn cầu của đồng tiền Trung Quốc thực sự đã giảm kể từ năm 2022.

Đồng đô la thống trị giao dịch ngoại hối​

Các dữ liệu khác cho thấy vị thế của đồng đô la thực sự đã trở nên vững chắc hơn trong hai năm qua.

Theo dữ liệu do Ngân hàng Thanh toán Quốc tế thu thập trong một cuộc khảo sát được thực hiện ba năm một lần, đồng đô la Mỹ tham gia vào gần 90% tất cả các giao dịch ngoại hối. Con số này cao hơn tỷ lệ của nó 30 năm trước, khi đó chỉ gần 80%.

Các tác giả của bài báo cho biết phần mới nhất của cuộc khảo sát được công bố vào năm 2022 và do đó sẽ cho thấy liệu cuộc xâm lược có làm giảm nhu cầu về đô la hay không.

Gần một nửa số nợ toàn cầu bằng đô la​

Một lĩnh vực khác mà vai trò của đồng bạc xanh đã thực sự mở rộng kể từ năm 2022 là tỷ lệ nợ toàn cầu tính bằng đô la.

Sử dụng dữ liệu từ một số nguồn, bao gồm IMF, BIS, Euroclear, Thomson Reuters và các nguồn khác, các tác giả của bài báo nhận thấy rằng tỷ trọng của đồng đô la trên thị trường nợ toàn cầu đã tăng lên 45%, tăng từ khoảng 40% vào đầu năm 2022.

Vai trò của đồng đô la trong thương mại được giữ vững​

Cuối cùng, vai trò của đồng đô la trong thanh toán thương mại vẫn ổn định, theo dữ liệu được các tác giả của bài báo thu thập từ các ngân hàng trung ương, bộ tài chính và cơ quan chính phủ của các quốc gia thương mại lớn.

Tỷ trọng nhập khẩu bằng đồng đô la Mỹ vẫn ở mức khoảng 50%, trong khi tỷ trọng xuất khẩu của đồng đô la Mỹ đã giảm nhẹ xuống khoảng 35%.


Xét về hiệu quả hoạt động của đồng đô la, USD đã tăng hơn 8% kể từ khi cuộc xâm lược Ukraine bắt đầu vào tháng 2 năm 2022.