Đường cong lợi suất tiếp tục phát đi tín hiệu cảnh báo đáng ngại, cuộc suy thoái có vẻ đã “rất gần”

Trong bài viết này, chúng ta sẽ tập trung vào đường cong lợi suất trái phiếu kho bạc bởi nó đang đưa ra cảnh báo rõ ràng nhất về rủi ro suy thoái kể từ năm 1981.

Quyết sách của FED và lợi suất trái phiếu

Fed đã có hành động quyết đoán để chống lạm phát tăng vọt. Giới hạn trên của lãi suất Quỹ Fed đã tăng từ 0,25% lên 5% trong chín lần tăng lãi suất vừa qua, đẩy chi phí đi vay lên mức cao nhất kể từ năm 2007.


Lợi suất dài hạn, được thiết lập thông qua các giao dịch thị trường trái phiếu kho bạc, cũng tăng nhưng chậm hơn tốc độ tăng của lợi suất ngắn hạn. Lợi suất chuẩn kỳ hạn 10 năm dao động trên 3,4%, hiện tại là 3,6%.

Đường cong lợi suất - chỉ báo lợi hại đối với các cuộc suy thoái kinh tế

Do đó, lợi suất 10 năm hiện đang giao dịch thấp hơn đáng kể so với lợi suất ngắn hạn (3 tháng ở mức 4,88%). Thông thường, lợi suất của trái phiếu dài hạn luôn cao hơn ngắn hạn (đường cong “bình thường”) trong hầu hết thời gian vì rủi ro trong dài hạn là cao hơn, và theo lý thuyết nó đòi hỏi lợi nhuận cao hơn. Và khi lợi suất dài hạn dưới mức ngắn hạn, hiện tượng đó được gọi là “đường cong đảo ngược”.


Chênh lệch giữa lợi suất kỳ hạn 10 năm và 3 tháng (đường màu xanh trên biểu đồ) và chênh lệch lợi suất 10 năm-2 năm (đường màu tím), cả hai đều đang ở quanh mức -1%, mức nghịch đảo lớn nhất kể từ năm 1981. Trong quá khứ, nó chỉ đạt mức thấp đó đúng 2 lần vào năm 1981 và 1980.




Hiện tượng đường cong lợi suất đảo ngược đã xảy ra trước tất cả tám cuộc suy thoái của Hoa Kỳ kể từ khi thị trường bắt đầu giao dịch chứng khoán Kho bạc. Khoảng thời gian dẫn đầu giữa sự đảo ngược và bắt đầu suy thoái dao động từ “ngay lập tức” (trong những năm 1970 và 1980) đến chín tháng sau đó (cuộc suy thoái 2008-09). Một tín hiệu sai đã được đưa ra vào năm 1966, khi suy thoái không xảy ra sau khi đường cong lợi suất đảo ngược 3 tháng vào năm 1998, nhưng thời điểm đó, mức đảo ngược là rất nhỏ, chỉ -0,05%.

Mức độ đảo ngược dường như không quan trọng, miễn có ít nhất một lần đảo ngược đáng kể (lớn hơn 0,05%) kéo dài hơn một tháng. Ví dụ: tỷ lệ đảo ngược đạt 38 điểm cơ bản (0,38%) vào ngày 31/3/2007 khi cuộc khủng hoảng thế chấp đang diễn ra và trước cuộc suy thoái 2007-09 . Vào ngày 31/12/2000 mức đảo ngược là 0,53% trước khi thị trường giá xuống và cuộc suy thoái 2001-2002 xuất hiện.

Một sự đảo ngược 3 tháng xảy ra ngay trước cuộc suy thoái và thị trường giá giảm vào năm 2020, mặc dù sự suy thoái đó được cho là do một sự kiện ngoại sinh gây ra – đại dịch COVID-19. Tuy nhiên, nền kinh tế đang suy yếu vào cuối năm 2019 và không rõ liệu một cuộc suy thoái có xảy ra sau đó hay không.

Đánh giá ngắn gọn này xác nhận rằng đường cong lợi suất đảo ngược trong lịch sử là một chỉ báo rất đáng tin cậy về một cuộc suy thoái sắp tới.

Triển vọng sắp tới ra sao?

Đường cong lợi suất có thể bình thường hóa nếu lợi suất ngắn hạn (theo sát lãi suất quỹ liên bang do FED quy định) giảm xuống dưới mức dài hạn. Nó thường xảy ra như một phần của sự suy giảm kinh tế, nhu cầu giảm và lạm phát hạ nhiệt. Vào thời điểm đó, Fed có thể buộc phải hạ lãi suất.

Xem xét trọng tâm hiện tại của Fed là chống lạm phát, lãi suất/lợi suất ngắn hạn chỉ có thể giảm khi Fed giành chiến thắng trong cuộc chiến chống lạm phát. Điều này sẽ xảy ra khi nhu cầu giảm mạnh đến mức làm giảm lạm phát tiêu dùng (hiện vẫn còn cao ở mức 6% trong khi mục tiêu của FED là 2%).

Fed hoàn toàn nhận thức được điều này, và trên thực tế, dự đoán rằng có thể phải trải qua một cuộc suy thoái để chiến thắng lạm phát. Chủ tịch Fed, Powell đã công khai cảnh báo trong bài phát biểu tại Jackson Hole vào tháng 11-2022 rằng “thời kỳ khó khăn đối với các gia đình và doanh nghiệp” (ám chỉ suy thoái) có thể đến bởi chính sách thắt chặt của họ. Và những đánh giá công khai mang tính hawkish của ông đã ủng hộ quan điểm này.

Mặc dù đường cong lợi suất không phải là chỉ số dự đoán duy nhất về khả năng suy thoái, nhưng lịch sử của nó thực sự rất hấp dẫn. Sự đảo ngược đường cong lợi suất lớn báo hiệu rằng suy thoái kinh tế rất có thể xảy ra, có thể là ngay trong năm nay. Một cuộc suy thoái sẽ rất tiêu cực đối với thị trường chứng khoán nói riêng và các loại tài sản rủi ro nói chung, bên cạnh việc thúc đẩy nhu cầu đối với các loại tài sản an toàn.

Tham khảo: EtfTrends