Tòa án Đức đã làm gì để đẩy EUR và cả ECB vào tình thế rủi ro?

Sẽ mất một thời gian để hiểu đầy đủ ý nghĩa phán quyết của Tòa án Hiến pháp Đức đối với chương trình nới lỏng định lượng của NHTW Châu Âu (#ECB). Và đây chắc chắn có thể trở thành một vấn đề thực sự đối với ECB trong giai đoạn phục hồi của cuộc khủng hoảng.

Tòa án Đức đã phán quyết điều gì?

Đây là những điểm chính trong phán quyết:

• Tòa án Đức phán quyết rằng Chính phủ và Nghị viện Đức đã thất bại trong việc thực hiện các “hành động thách thức” các quyết định của #ECB;

• Với việc nới lỏng định lượng (#QE), #ECB đã vi phạm nguyên tắc tỷ lệ chính sách tiền tệ của mình và không tính đến tác động của #QE đối với chính sách kinh tế. Phán quyết tuyên bố: ECB đã vượt quá nhiệm vụ của mình và không tính đến các tác động bất lợi của các quyết định chính sách tiền tệ;

• QE không vi phạm lệnh cấm cấp vốn của các chính phủ;

• Chính phủ và quốc hội Đức “có nhiệm vụ thực hiện các bước tích cực chống lại PSPP (Public Sector Purchase Programme) trong khuôn khổ của nó ở thời điểm hiện tại;

• Bundesbank (NHTW Đức) không còn được phép tham gia QE hoặc tái đầu tư trừ khi #ECB “thông qua quyết định mới chứng tỏ một cách dễ hiểu và minh bạch rằng việc theo đuổi các mục tiêu chính sách tiền tệ thông qua PSPP không ảnh hưởng đến các chính sách kinh tế và tài khóa” trong vòng 3 tháng.

Kết thúc của một câu chuyện dài

Phán quyết này là một “vụ nổ lớn” ở đoạn kết của một câu chuyện dài về vụ kiện chống lại chương trình QE và OMT (Outright Monetary Transactions) của ECB.

Tiếp theo là một loạt các phiên điều trần của các chuyên gia – bao gồm cả Chủ tịch Bundesbank, Jens Weidmann – nhằm làm rõ những nghi ngờ về việc ECB vi phạm hiệp ước cấm tài trợ vốn của các chính phủ và hành động vượt mức nhiệm vụ.

Năm 2017, tòa án Đức đã yêu cầu Tòa án Công lý Châu Âu (ECJ) cho lời khuyên. Năm 2018, ECJ ủng hộ tính hợp lệ của chương trình QE nhưng đã thêm một số điều kiện. Hôm nay, tòa án Hiến pháp Đức đã một lần nữa quay trở lại.

ING cho biết rằng theo quan sát của họ, đã có rất nhiều bài báo và phân tích từ ECB chỉ ra những tác động tích cực và tiêu cực của QE. Một từ khóa quan trọng đó là từ “phản tác dụng”.

Tác động quan trọng nhất của chính sách này đến thời điểm hiện tại chính là việc Bundesbank bị cấm tham gia vào các hoạt động QE của ECB trừ khi ECB đưa ra các lời giải thích rõ ràng, ngoài ra, cuộc chiến tòa án vẫn tiếp diễn.

Một người lạc quan có thể nói rằng mọi thứ đều ổn miễn là ECB chứng minh rằng họ đã nghĩ đến hậu quả kinh tế từ các quyết định của mình, nhưng ở một góc nhìn bi quan, nếu ECB không thể thuyết phục được các thẩm phán Đức thì đó có thể là sự kết thúc của QE.

Nó có ý nghĩa gì đối với ECB?

Hiện phán quyết trên của Đức không liên quan đến PEPP (Chương trình mua tài sản khẩn cấp đại dịch) –chương trình được thiết kế để giải quyết khủng hoảng #Covid-19 – nhưng một số người có thể coi đó là một nỗ lực nhằm tấn công PEPP. Tuy nhiên, tính cân xứng (proportionality) của PEPP là không bị tranh cãi nhiều như QE. Do vậy, ING cho rằng cần phải chờ đợi các phản ứng từ #ECB.

Tóm lại, quyết định này có thể trở thành một vấn đề thực sự đối với #ECB (và cả đồng #EUR) trong giai đoạn tiếp theo của cuộc khủng hoảng, khi quá trình phục hồi bắt đầu.