FED đã đúng khi chưa vội hạ lãi suất!

Cục Dự trữ Liên bang dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Jerome Powell đã sai lầm khi đánh giá rằng lạm phát chỉ là “tạm thời” khi nó mới bùng phát và quyết định trì hoãn tăng lãi suất để tiêu diệt nó. Giờ đây, một số nhà quan sát Fed cho rằng ngân hàng trung ương Mỹ đang mắc phải một sai lầm chính sách khác khi chờ đợi quá lâu để bắt đầu cắt giảm lãi suất, từ đó có thể khiến kinh tế Mỹ có nguy cơ phải hạ cánh "cứng".

Lãi suất cao thắt chặt các điều kiện tài chính và làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng khả năng chi trả của thị trường nhà ở. Rakeen Mabud, nhà kinh tế trưởng tại Groundwork Collaborative, một nhóm vận động kinh tế tiến bộ, cho biết chúng cũng cản trở các khoản đầu tư vào năng lượng sạch và gây căng thẳng cho bảng cân đối kế toán của các hộ gia đình. “Tôi thấy khá rõ ràng rằng Fed cần phải cắt giảm lãi suất ngay lập tức,” Mabud nói, và ông không đơn độc.

Tuy nhiên, bằng chứng cho đến nay cho thấy Fed đã đúng khi kiên nhẫn và trì hoãn việc cắt giảm lãi suất. Dựa trên các báo cáo việc làm gần đây, thị trường lao động vẫn mạnh mẽ và không cần phải hạ lãi suất để kích thích việc làm. Về vấn đề ổn định giá cả - nửa còn lại của cái gọi là nhiệm vụ kép của Fed - lạm phát đã hạ nhiệt rõ rệt trong 18 tháng qua, nhưng không đủ để cho thấy rằng nó đang tiến về mục tiêu 2% của FED một cách vững chắc. Điều đó khiến hầu hết các quan chức Fed, bao gồm cả Powell, cảnh giác với việc 'nổ súng' và nới lỏng các điều kiện tiền tệ.




Chủ tịch Fed gần như loại trừ khả năng cắt giảm lãi suất vào tháng 3, nhằm tránh một số cú sốc kinh tế, trong các bình luận tại cuộc họp báo sau cuộc họp của Ủy ban Thị trường mở Liên bang vào tháng 1. Sau đó, ông nhấn mạnh lại thông điệp này trong cuộc phỏng vấn ngày 4/2 trong chương trình 60 Minutes rằng ủy ban muốn tự tin hơn rằng lạm phát đang giảm xuống 2% trước khi bắt đầu cắt giảm lãi suất. Powell khẳng định: "Không có khả năng FED sẽ đạt được mức độ tin cậy đó vào thời điểm diễn ra cuộc họp tháng 3”.

Các quan chức khác của Fed đã cảnh báo rằng việc nới lỏng chính sách tiền tệ quá sớm có thể gây ra lạm phát hoặc cản trở tiến trình kiềm chế tăng trưởng giá cả. Thomas Barkin, chủ tịch Ngân hàng Dự trữ Liên bang Richmond, nói với Barron's trong một cuộc phỏng vấn ngày 7 tháng 2: “Hãy kiên nhẫn".

Ngày hôm sau, trong bài phát biểu trước Câu lạc bộ Kinh tế New York, ông trích dẫn tác động đang diễn ra của những thay đổi liên quan đến đại dịch đối với nền kinh tế là một lý do nữa để trì hoãn việc cắt giảm lãi suất. Những cú sốc mang tính đột phá có thể gây ra “hậu quả lâu dài”, lưu ý rằng “nhu cầu mạnh mẽ và thị trường lao động mạnh mẽ trong lịch sử” giúp Fed có thời gian để xây dựng niềm tin rằng lạm phát sẽ không tái xuất hiện.

Sự nhiệt tình đối với các kỳ vọng về việc hạ lãi suất đã tăng lên vào tháng 12, sau khi ông Powell về cơ bản báo hiệu việc tăng lãi suất đã kết thúc.

Nhiều nhà kinh tế và nhà phân tích đã chỉ ra thực tế trước cuộc họp FOMC tháng 1 rằng thước đo lạm phát ưa thích của Fed đã ở mức 1,9% hàng năm trong bảy tháng qua, có lẽ là dấu hiệu cho thấy ngân hàng trung ương sẽ sớm bắt đầu nới lỏng. Vào thời điểm đó, các thị trường định giá hơn 65% khả năng Fed sẽ cắt giảm lãi suất vào tháng 3, theo CME FedWatch Tool, còn hiện tại, tỷ lệ này đã giảm xuống dưới 20%.




Những "tiếng nói" chính trị nổi bật cũng góp phần tạo nên điệp khúc cắt giảm lãi suất. Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren liên tục kêu gọi Fed nới lỏng chính sách tiền tệ trong 8 tháng qua, cho rằng lãi suất cao hơn sẽ gây bất lợi cho khả năng chi trả nhà ở và ngăn cản việc xây dựng nhà ở mới. Trước cuộc họp chính sách của Fed vào tháng 1, cô là đồng tác giả một lá thư gửi ông Powell kêu gọi FED đảo ngược chính sách tiền tệ hạn chế của mình.

Dựa trên lịch sử, tỷ lệ mục tiêu hiện tại của lãi suất quỹ liên bang là 5,25% -5,50% chỉ có thể được coi là “cao ngất trời” khi so sánh với tỷ lệ gần bằng 0 phổ biến trong phần lớn giai đoạn sau cuộc khủng hoảng tài chính 2008-09. Trước đó, lãi suất thường ở mức 5%, mặc dù chúng đạt mức cao 19% vào những năm 1980 khi Fed phải chiến đấu với tình trạng lạm phát tăng cao.

Brett House, giáo sư kinh tế tại Trường Kinh doanh Columbia, cho biết: “Tất nhiên, người ta lo ngại về một sai lầm chính sách vì ngay cả theo quan điểm của Chủ tịch Powell, Fed đã bắt đầu tăng lãi suất hơi muộn. Vì vậy, có lý khi lo ngại rằng họ cũng có thể cắt giảm muộn".

Tuy nhiên, mối lo ngại đó không nhất quán với dữ liệu gần đây về nền kinh tế Mỹ, ông nói, trích dẫn thị trường lao động vẫn còn mạnh mẽ và nghi ngờ về việc liệu nhiệm vụ ổn định giá cả của Fed có hoàn toàn đạt được hay không. Trong khi lạm phát tiêu dùng hiện nay ở mức khoảng 3%, giảm từ mức 9% vào thời điểm đỉnh cao vào năm 2022, phần lớn tiến bộ này phản ánh giá hàng hóa giảm. Áp lực về giá vẫn còn trong lĩnh vực dịch vụ.

Philipp Carlsson-Szlezak, nhà kinh tế trưởng toàn cầu của BCG, cho biết mặc dù tỷ lệ tiết kiệm của người Mỹ thấp hơn mức trước đại dịch, nhưng đó không phải là dấu hiệu cho thấy việc cắt giảm lãi suất trong ngắn hạn là cần thiết. Ông nói: “Khi mọi người cảm thấy hài lòng về bảng cân đối kế toán và triển vọng việc làm của mình, họ có xu hướng tiết kiệm ít hơn. Ngoài ra, tỷ lệ tiết kiệm cao thường có nghĩa là tiêu dùng ít hơn - và điều đó không tốt cho toàn bộ nền kinh tế.”

Số dư thẻ tín dụng và nợ quá hạn cũng chưa đến mức đáng lo ngại, mặc dù tổng nợ hộ gia đình cao hơn khoảng 36% so với mức được ghi nhận vào giữa năm 2008, khi tỷ lệ nợ cá nhân cao khiến Mỹ rơi vào khủng hoảng tài chính. Tuy nhiên, theo một phân tích gần đây của Wells Fargo Economics, thu nhập hộ gia đình đã tăng 85% kể từ năm 2008, có nghĩa là người Mỹ ngày nay ít sử dụng đòn bẩy tài chính hơn đáng kể.




Carlsson-Szlezak cho biết, bất chấp các vấn đề về khả năng chi trả, lĩnh vực nhà ở vẫn phát triển tốt do lượng tồn kho thấp. Có một số lo ngại rằng người mua sẽ biến mất vào mùa thu năm ngoái khi lãi suất thế chấp tăng vọt, nhưng nhu cầu vẫn mạnh.

Chính sách tiền tệ hiện đang bị hạn chế và nếu Fed duy trì như vậy quá lâu, nền kinh tế có thể phải đối mặt với tình trạng hạ cánh cứng. House cho biết: “Fed sẽ cần phải cắt giảm lãi suất vào một thời điểm nào đó vào năm 2024”.

Nhưng các báo cáo kinh tế mạnh mẽ gần đây đã khiến Fed rất cần sự linh hoạt để chờ đợi dữ liệu thuyết phục cho thấy lạm phát đang trên con đường bền vững hướng tới mức 2%.

Sự kiên nhẫn của FED là khôn ngoan cho đến khi có các bằng chứng đó.